خواص غذایی و دارویی گردو

گردو WALNUT
نام علمی Juglans regia
گردو درختی است زیبا و سایه افکن که بعنوان درخت زینتی بکار می رود . این درخت در مناطق معتدل دنیا رشد و پرورش می یابد . گلهای نر و ماده روی یک پایه قرار دارند سنبله گلهای نر بصورت آویخته است ولی گلهای ماده آن بوضع قائم روی شاخه قرار دارد . میوه گردو ، گرد و در درون مغز قرار دارد و در فاصله های پدره های نازکی قرار گرفته است . قشری که روی مغز گردو است سبز رنگ و کمی گوشتی می باشد .
درخت گردو هنگامیکه به سن بیست سالگی می رسد شروع به میوه دادن می کند و بالاترین باروری خود را در سنین پنجاه سالگی دارد .

* تاریخچه
با وجود اینکه درختان گردو برای هزاران سال است که کشت میشوند، ولی دارای اجداد متفاوتی هستند. منشا نوع انگلیسی درخت گردو، هند و نواحی پیرامون دریای خزر است و از این رو با نام گردوی ایرانی نیز شناخته می‌شود. در قرن ۴ پیش از میلاد، رومی‌ها گردو را به بسیاری از اروپاییان معرفی کردند که از آن زمان تا کنون در این کشورها درخت گردو کشت می‌شود.

در سرتاسر تاریخ، درخت گردو بسیار محترم بوده است، زیرا نه تنها دارای عمری چند برابر طول عمر انسان است، بلکه موارد مصرفی مانند استفاده به عنوان غذا، تولید روغن سوخت فانوس، ساختن پناهگاه و تولید رنگ و استفاده دارویی است.

به نظر می‌رسد درخت‌های گردویی که در آمریکای شمالی کشت میشوند از نوع انگلیسی باشند، زیرا گردو برای اولین بار توسط کشتی‌های بازرگانی انگلیسی به آمریکا برده شد.
امروزه کشورهای اصلی تولید و صادر کننده گردو، آمریکا، ترکیه، چین، ایران، فرانسه و رومانی هستند.

نقش گردو در سلامتی

از آنجا که گردو سرشار از انرژی است، توصیه می شود افراد با مصرف گردو به یکی از فرآورده های لبنی در وعدهغذایی صبحانه انرژی روزانه خود را تأمین کنند.

* ترکیبات غذایی گردو :

یک فنجان مغز گردو با۱۲۵ گرم وزن متشکل از۷۶۰ کیلو کالری انرژی، ۳۰ گرم پروتئین، ۷۱ گرم چربی سالم، ۵ میلی گرم قند،۷۳ میلی گرم کلسیم، ۵۸۰ میلی گرم فسفر،۸‎/۳ میلی گرم آهن،۶۵۵ میلی گرم پتاسیم، یک میلی گرم سدیم،۳۷۰ واحد بین المللی ویتامین A و نیز حاوی ویتامین هایB2 ، B و نیاسین است.

ترکیبات شیمیایی:
مغز گردو دارای چند اسید آلی ، مقدر کمی اسانس ، اگزالات آهک و ویتامینهای A,B,C,D,E می باشد . همچنین مغز گردو دارای مقدر کمی ( ۱۲%) ارسنیک است .

برگ درخت گردو دارای ۳ درصد اینوژیت ، اسید الاژیک ، اسید گالیک و اسانسی با بوی مخصوص و مقدری پارافین ، تانن ، مواد چرب و املاح معدنی مانند کلسیم ، پتاسیم ، منیزیوم ، باریوم و همچنین کاروتن است .

پوسته گوشتدار میوه سبز گردو دارای امولسیون ، قند و اسیدهای آلی مانند اسید سیتریک ، اسید مالیک ، فسفاتها و اگزالات کلسیم است .

عصاره برگ درخت گردو خاصیت میکروب کشی و باکتری کشی درد .

* در صد گرم مغز گردو خام و خشک مواد زیر موجود است :

آب ۳/۵ گرم

پروتئین ۱۴/۸ گرم

مواد چربی ۶۵ گرم

مواد نشاسته ای ۱۳ گرم

کلسیم ۱۰۰ میلی گرم

فسفر ۳۸۰ میلی گرم

آهن ۳ میلی گرم

سدیم ۲ میلی گرم

پتاسیم ۵۰ میلی گرم

ویتامین آ ۳۰ واحد

ویتامین ب ۱ ۰/۳۵ میلی گرم

ویتامین ب ۲ ۰/۱۲ میلی گرم

ویتامین ب ۳ ۱ میلی گرم

ویتامین ث ۲ میلی گرم

مغز گردو منبعی غنی از چربی های سالم، غیراشباع و فاقد کلسترول است و تقویت کننده سیستم عصبی،سیستم عضلانی وعضلات قلب بوده و دربهبود بیماران قلبی � عروقی و افراد با افزایش فشار خون مفید است.

با توجه به این که گردو حاوی مقدار زیادی انرژی است، به منظور تأمین انرژی در افراد سالمند که نیازمند انرژی زیادی هستند، مؤثراست.

مصرف گردو را در رشد فیزیکی کودکان هم مفید است لذا والدین سفره غذایی کودکان را با این ماده غذایی غنی کرده تا مقدار انرژی روزانهلازم بدن کودک خود را فراهم کنند.

مصرف ۴ عدد مغز گردو در روز موجب افزایش اسید چرب ضروری امگا ۳ می گردد.

۱۵درصد از چربی های گردو از نوع چربی های غیر اشباع و مفید برای سلامت قلب می باشد. این نوع چربی، پایین آورنده کلسترول بد(LDL) و افزایش دهنده کلسترول خوب(HDL) است.

* فواید گردو:

۱- کاهش کلسترول کل

۲- کاهش LDL کلسترول

۳- افزایش HDL کلسترول

۴- افزایش قابلیت ارتجاعی رگ های بدن

۵- محافظت در برابر بیماری قلبی

۶- افزایش قدرت ذهن و هوش

۷- مفید برای تنگی نفس

۸- جلوگیری از ورم مفاصل

۹- مفید در بیماری های پوست نظیر: اگزما و پسوریازیس( به وجود آمدن لکه های قرمز رنگ در پوست)

۱۰- ضد سرطان

۱۱- دارای آنتی اکسیدان. در بین آجیل ها، آنتی اکسیدان گردو و شاه بلوط از همه بیشتر است.

۱۲- محافظت از سیستم ایمنی

۱۳- جلوگیری از لخته خون

۱۴- تنظیم سوخت و ساز در بدن

۱۵- تنظیم فشار خون

۱۶- تنظیم قند خون

۱۷- جلوگیری از پارکینسون و آلزایمر

۱۸- جلوگیری از سنگ کیسه صفرا

۱۹- حفاظت از استخوان

۲۰- روغن گردو درمان کننده دردهای مفاصل است و جذب مواد غذایی را آسان می کند.

۲۱- کودکانی که مقدار امگا ۳ در برنامه ی غذایی شان کم است، اختلالاتی مانند بیش فعالی یا هایپراکتیوی، مشکلات رفتاری، کج خلقی و مشکلات خواب در آنها زیاد است.

۲۲- زنانی که در هفته ۲۸ گرم آجیل و بادام زمینی مصرف می کنند، ۲۵ درصد احتمال پیشرفت سنگ کیسه صفرا را کم می کنند.

۲۳- اگر می خواهید خواب آرامی داشته باشید، برای شام، سالاد سبزیجات به همراه گردو مصرف کنید.

* ویتامین ها و عناصر معدنی موجود در گردو:

گردو بهترین منبع منگنز و مس می باشد.

در گردو، منیزیم و فسفر نیز وجود دارد. مقداری روی، آهن، کلسیم و سلنیوم نیز پیدا شده است.

گردو مقدار کمی سدیم یا نمک دارد.

گردو حاوی بیشترین مقدار ویتامین های B6، B1 و B5( پانتوتنیک اسید) می باشد.

در گردو ویتامین هایی نظیر E ، B3 و B2 نیز وجود دارد.

کالری گردو زیاد است. حدود ۶۵۴ کالری در هر ۱۰۰ گرم گردو وجود دارد. لذا بهتر است روزی که می خواهید گردو مصرف کنید، کالری آن را محاسبه کرده و از کالری روزانه خود کم کنید. به این ترتیب ترس از چاق شدن را نخواهید داشت؛ برای مثال، اگر کالری مورد نیاز شما در روز ۲۰۰۰ کالری است و شما۱۰۰ کالری گردو مصرف می کنید، لذا می توانید ۱۹۰۰ کالری باقی مانده را از مواد غذایی مختلف دریافت کنید.

ولی اگر می خواهید گردو میل کنید و همانند روزهای گذشته غذاهای روزانه خود را نیز مصرف کنید، این نکته را از یاد نبرید که باید ۱۳۱ دقیقه پیاده روی کنید تا انرژی دریافت شده از گردو، بسوزد.

گردو در حدود ۷/۶ گرم فیبر دارد.

افزودن گردو به غذا یک روش مهم برای بهبود سلامت قلب است. گردو یکی از مهمترین منابع از چربی‌های اشباع نشده است.

حدود ۱۵% چربی موجود در گردو، چربی اشباع نشده مفید است. بررسی‌ها نشان‌داده‌است که افزایش دریافت گردو با غلظت اشباع نشده در وعده غذایی، تأثیرات مثبتی روی میزان بالای کلسترول و دیگر فاکتورهای خطرناک قلب و عروق دارد.

در یک بررسی ویژه، تأثیرات پائین‌آورنده کلسترول غذای ناحیه مدیترانه با یک غذای رایج مدیترانه که ۳۵درصد کالری آن از چربیهای اشباع نشده گردوی موجود در این غذاست را مقایسه کرده‌اند.
تحقیق روی ۴۹ نفر نشان‌داده‌است که با مصرف مداوم غذاهای حاوی گردو، کل کلسترول LDL (شکل خطرناک آن) کلسترول و a LP (لیپو پروتئین a، ترکیب دیگر لیپید که لخته‌شدن‌خون را افزایش می‌دهد، که در واقع عامل خطرناکی برای آترواسکلروز(تصلب شرائین است) کاهش می‌یابد.
بعلاوه چربیهای اشباع نشده محافظ قلب، تراکم امگا ۳ گردو و همچنین اسیدهای چرب مسئول تأثیرات مثبت گردو در موارد خطرناک قلب و عروق است. امگا ۳ از ضربان نامنظم قلب، لخته شدن خون در شریانها (که تقریباً علت بیشتر حمله‌های قلبی است) جلوگیری کرده و باعث بهبود کلسترولHDL (خوب) می‌شود و برای سیستم قلب و عروق مفید است.

امگا ۳ همچنین التهاب را کاهش می‌دهد، التهاب بخش کلیدی در مراحلی است که کلسترول را به پلاکهای مسدود کننده شریان تبدیل می‌کند. این عمل توسط گردو که حاوی میزان بالای ال آرژنین (یک آمینواسید بسیار مهم است که در هنگام فشارخون بالا از اهمیت خاصی برخوردارند)است انجام می‌گردد.

در بدن (خصوصاً در رگهای خونی پرکار)آرژنینL به اکسید نیتریک تبدیل می‌شود، یک ماده شیمیایی که به هموار نگهداشتن دیواره داخلی رگهای خونی کمک می‌کند و اجازه میدهد تا رگهای خونی راحت باشند. افرادی که فشار خون بالا دارند زمان بسیار دشواری برای نرمال نگهداشتن میزان اکسید‌نیتریک دارند، که ممکن است به مشکلات سلامتی مهم مرتبط باشد مانند دیابت‌ها و مشکلات قلبی، گردو می‌تواند بعنوان یک افزودنی به غذای آنها کمکهای بسیاری ‌کند.

در یک تحقیق چاپ شده در مجله Phytochemistry، سلامت قلبی عروقی توسط گردو را نشان داده است. تحقیق پیشین اظهار داشت که چند ترکیب پلی فنولیک یافت شده در گردو، خصوصاً اسید ellagic و gallic، دارای فعالیت مناسب آنتی اکسیدانت هستند که از تبدیل کلسترول LDL به رادیکال آزاد مضر جلوگیری می‌کنند.

در تحقیق جدید، محققان ۱۶ پلی فنول را شناسایی کردند که شامل ۳ تانن با فعالیت آنتی اکسیدانتی دفاعی است. آنها این میزان را بسیار چشمگیر توصیف کرده‌اند. آنتی اکسیدانتهای گردو نقش کلیدی در سلامت قلب دارند.

گردو به دلیل داشتن ۲ اسید چرب ضروری کاهش‌دهنده کلسترول بد است، به همین علت مصرف گردو از لخته شدن خون در رگ‌ها و امراض قلبی جلوگیری می‌کند.

در قدیم از شاخه‌های درخت گردو برای درمان تورم غدد، زونا و زخم‌ها استفاده می‌کردند.همچنین روغن گردو برای رفع مشکلات روده‌ای مصرف می‌شد.

استفاده‌های دیگر گردو در طبخ غذاها و شیرینی‌هاست. از روغن آنها در تهیه وارتیش، رنگ‌های نقاشی و صنایع آرایشی، از رنگ پوست گردو در رنگ مو و کدر کردن رنگ پوست، از پودر پوست گردو به عنوان پرکننده بعضی قسمت‌های ساختمان و اسباب‌بازی‌ها استفاده می‌کنند.

مغز گردو دارای حدود ۳ تا ۴ درصد آب، ۶۰ درصد روغن مایع که حاوی ۲ اسید چرب ضروری آلفالینولئیک اسید (ALA) به میزان ۲/۳ درصد و لینولئیک اسید)LA( به میزان ۳۲ درصد و دانه گردو حاوی ۷۰۰ کیلوکالری در هر ۱۰۰ گرم است. میزان پروتئین دانه گردو ۱۵ تا ۲۰ گرم درصد گرم و حاوی مقدار کمی تانن است.

مواد معدنی در ۱۰۰گرم گردو که شامل املاح مختلف هستند، شامل آهن و روی هرکدام به میزان ۳ میلی‌گرم، سدیم ۲ میلی‌گرم، سلنیم یک میلی‌گرم و کلسیم، منیزیم، پتاسیم، مس و فسفر و از بیشترین ویتامین‌های گردو می‌توان ویتامینC وE را نام برد و حاوی مقداری فیبر است.

ترکیبات مهم و متعدد موجود در گردو حاکی از ارزشمند بودن آن و نشان‌دهنده خواص و اثرات وسیع آن است. گردو دارای خاصیت ضدمیکروبی، ضدقارچ و ضدکرم بخصوص کرم‌های گرد و پهن، در کاهش التهاب ورم‌ها از جمله آرتریت روماتوئید نیز موثر و روغن گردو دارای اثرات درمان زخم، التیام تاول، ضدآفتاب سوختگی و بعضی مشکلات پوستی است.

تحقیقی در چین نشان داد که روغن گردو در درد گوش میانی، اثراتی مشابه با نئومایسین را داراست. در قدیم از روغن گردو به عنوان رفع کولیک و مشکلات روده‌ای استفاده می‌کردند و در درمان اسهال و هموروئید نیز مفید بوده است.

مصرف گردو نه تنها برای کاهش سطح کلسترول خون مفید است، بلکه همچنین مصرف گردو باعث کاهش خطر بیما ری های قلبی و التهاب می شود.

گردو باعث بهبود عملکرد قلبی با استفاده از مکانیزمهای مختلف است.
اداره دارو و مواد غذایی آمریکا به این نتیجه رسیده است که خوردن ۵/۱ انس گردو در روز بعنوان یک رژیم که چربی اشباع شده کمی‌دارد می‌تواند باعث کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی شود. این اولین بار است که یک وعده غذایی و نه غذاهای جانبی نشان داده است که چقدر برای بیماران قلبی مؤثر است.
گردو باعث تنظیم میزان کلسترول در افرادی می‌شود که دیابت نوع دوم دارند.
در بیماران دیابتی نوع دوم، افزودن روزانه یک اونس گردو در رژیم غذایی می‌تواند باعث بهبود اساسی در میزان کلسترول شود. تحقیقات بیشتر نشان داده است که خوردن گردو بعنوان رژیم کم چرب اصلاح شده، باعث کاهش میزان چربی دور قلب در بیماران دیابتی می‌شود که این با کم کردن میزان چربی در رژیم غذایی به دست می‌آید.

اسیدهای چرب امگا � ۳ ( به خصوص اسید آلفا لینولئیک) و فیتو استرولهاست، برای قلب مفید می باشد. اسیدهای چرب امگا � ۳ از طریق افزایش سطح HDL و کاهش سطح LDL باعث کاهش سطح تری گلیسیرید و کاهش تشکیل پلاک های آترواسکلروتیکی در سرخرگها می شوند. فیتو استرولها باعث کاهش سطح کلسترول تام می شوند. ولی مکانیسمی که باعث کاهش سطح کلسترول تام توسط این ترکیبات می شود هنوز مشخص نیست.

درحقیقت گردو در مقایسه با سایر مغزها حاوی مقادیر بیشتراسیدهای چرب امگا � ۳ است. گردو علاوه بر اینکه حاوی ترکیباتی است که برای قلب مفید هستند، حاوی مقادیر ارزشمند ویتامین E، ویتامین B، فیبر و سایر عناصر معدنی است. تحقیقات بیانگر این است که مصرف ۴۵ گرم گردو به عنوان بخشی از رژیم کم کلسترول به شرط اینکه کالری دریافتی افزایش پیدا نکند، باعث کاهش خطر بیماریهای قلبی � عروقی می شود.

مطالعات انجام گرفته دردانشگاه ها روارد بیانگر این مطلب است که، مصرف رژیم حاوی مقادیربالای مغزها خطر مرگ قلبی ناگهانی را کاهش می دهد.علاوه براین، بسیاری ازمطالعات بیان می کنند که مصرف مقادیرزیاد این مواد(مواد حاوی اسیدهای چرب امگا� ۳) خطرحمله قلبی و انسداد سرخرگها را تا ۷۰% کاهش می دهد.

*خواص داروئی گردو در طب سنتی ایران :
گردو از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است روغن گردو که از قدیم برای پختن غذاها از آن استفاده می شد است روغنی است به رنگ زرد روشن که دارای طعم مطبوع و ملایم است و باسانی تند (اکسیده ) می شود.
۱)گردو خون ساز و تصفیه کننده خون است
۲)گردو درمان کننده بیماریهای ریوی است
۳)گردو مسکن دل پیچه است
۴)اگر از گردو و عسل و مربا درست کنید برای اشخاص لاغر وتقویت و تحریک نیروی جنسی مفید است.
۵)مربای گردو ملین بوده و آپاندیس را تقویت می کند
۶)خوردن گردو از تشکیل سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا جلوگیری می کند
۷)پوست درخت گردو و پوست سبز گردو قابض است
۸)خوردن گردو برای تقویت جنسی مفید است
۹)گردو را با انجیر و موز بخورید مقوی حواس و مغز است
۱۰)اگر پوست تاز گردو را به دندان و لثه بمالید لثه و دندان را تقویت می کند
۱۱)دم کرده برگ درخت گردو برای درمان ورم مفاصل مفید است
۱۲)۵۰ گرم برگ گردو را در یک لیتر آبجوش ریخته و بمدت چند دققیه بجوشانید این جوشانده برای شست و شوی زخم ها و التیام انها بسیار مفید است .
۱۳) دم کرده برگ درخت گردو برای درمان ترشحات زنانه و بیماری سل مفید است
۱۴)جوشانده برگ درخت گردو درمان کننده سر درد ، سرمازدگی و بیماریهای پوستی است
۱۵)شیره قسمت سبز میوه را اگر چند بار روی زگیل بمالید آنرا از بین می برد
۱۶)قسمت سبز و تازه میوه گردو را اگر با آب بجوشانید و موهای خود را با آن رنگ کنید رنگ قهو ه ای به مو می دهد .
۱۷)برگ تازه درخت گردو حشرات موذی مانند بید و ساس را از بین می برد.
۱۸)اگر زن حامله روزی یک عدد گردو بخورد پس از زایمان پوست شکمش زیبایی خود را حفظ خواهد کرد
۱۹)چون گردو دارای مس می باشد بنابراین به جذب آهن در بدن کمک می کند

* مضرات :
گردو با داشتن مواد مغذی زیاد غذای بسیار خوبی است ولی نباید در خوردن آن اسراف کرد زیرا زیاده روی آن باعث ورم لوزه و زخم دهان می شود . مخصوصا گردو برای گرم مزاج ها خوب نیست و معمولا بهتر است اینگونه افراد بعد از خوردن گردو دهان خود را بشویند و یا انار ترش و یا کمی سکنجبین یا سرکه بخورند .

مغز گردو لطیف است و در اثر ماندن کهنه می شود ورنگ آن زرد یا قهو ه ای و طعمش تند می شود و باعث مسمومیت خواهد شد و نباید از آن استفاده شود .